Τετάρτη 21 Δεκεμβρίου 2011

Λαχανικά


Γενικά

Θα πρέπει να αποτελούν τη βάση της καθημερινής διατροφής, μάλιστα το καθημερινό διαιτολόγιο θα πρέπει να περιέχει κατά 30% λαχανικά και φρούτα. Τα λαχανικά είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος για την υγεία διότι είναι πλούσια σε βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία και φυτικές ίνες. Κατατάσσονται σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με τα χρώματά τους, την περιεκτικότητά τους σε υδατάνθρακες, τη χρησιμότητά τους και την περιεκτικότητα σε βιταμίνες Α και C.
Τα λαχανικά μπορούν να καταναλωθούν σε οποιαδήποτε μορφή: φρέσκα, κατεψυγμένα, κονσερβοποιημένα, αποξηραμένα ή ακόμη και σε μορφή χυμού. Η αξία τους όσον αφορά την απόδοση ενέργειας είναι πολύ μικρή (10-50 kcal / 100 g). Το σύνολο σχεδόν των λαχανικών δεν περιέχει λίπος και καθόλου χοληστερόλη. Το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειάς τους προέρχεται από υδατάνθρακες. Τα λαχανικά θεωρούνται σπουδαία πηγή βιταμινών Α, C και φολικού οξέος, μετάλλων και φυτικών ινών.
Η σύσταση των λαχανικών και η θρεπτικότητά τους επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες.
Η περιεκτικότητα σε βιταμίνη C αλλάζει ανάλογα με την ποικιλία, την ωριμότητα, την έκθεση στον ήλιο, τη θερμοκρασία διατήρησης καθώς και τη μέθοδο χειρισμού και μεταφοράς. Η θρεπτική αξία των λαχανικών εξαρτάται και από τη φρεσκάδα τους. Οι βιταμίνες και τα άλλα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά που περιέχουν αρχίζουν να χάνονται από τη στιγμή που θα κοπούν.
Το φολικό οξύ καταστρέφεται από τη θερμότητα κατά το μαγείρεμα, για τον λόγο αυτόν τα λαχανικά θα πρέπει να βράζονται σε λίγο νερό και το υπόλοιπο να χρησιμοποιείται στην παρασκευή σαλτσών. Το χρώμα των λαχανικών είναι μια ένδειξη ύπαρξης βιταμίνης Α. Σε γενικές γραμμές όσο πιο έντονο είναι το κίτρινο, το πορτοκαλί ή το πράσινο τόσο περισσότερη βιταμίνη Α έχει το λαχανικό. Τα εξωτερικά φύλλα των σκουροπράσινων λαχανικών έχουν περισσότερες βιταμίνες (ως και 50 φορές) από τα εσωτερικά φύλλα. Όλα τα λαχανικά δεν έχουν την ίδια ποσότητα βιταμινών και άλλων θρεπτικών ουσιών. Για να είναι ένα διαιτολόγιο ισορροπημένο αλλά και γευστικό θα πρέπει να υπάρχει ποικιλία λαχανικών, που είναι το κλειδί για την κατανάλωση σημαντικής ποσότητας βιταμινών.

Τι πρέπει να γνωρίζει ο καταναλωτής;

Όταν επιλέγει λαχανικά θα πρέπει να τα αγοράζει κατά προτίμηση την εποχή του χρόνου που εμφανίζονται στη φύση. Και αυτό διότι τότε έχουν καλύτερη εμφάνιση, άρωμα, καλύτερη γεύση και πιθανότατα έχουν υποστεί και τη μικρότερη επίδραση από φυτοφάρμακα και διάφορα χημικά λιπάσματα. Παρ' όλο που γίνεται λόγος για την παρέμβαση του ανθρώπου με χημικά , υπάρχουν απλά τεχνάσματα για να επιλέξει κανείς τα καλλίτερα:
Να γνωρίζει ποια είναι η καλύτερη εποχή ωρίμανσης για το συγκεκριμένο λαχανικό. Να προτιμάτε τα εποχικά λαχανικά γιατί ταιριάζουν και διατροφικά καλλίτερα με την εποχή τους. Τα μη εποχικά καλλιεργούνται σε μη φυσιολογικές συνθήκες και έχουν αυξημένες πιθανότητες να είναι επιβαρημένα με κατάλοιπα φυτοφαρμάκων και άλλων τοξικών ουσιών. Τα εποχικά λαχανικά είναι νοστιμότερα και πλουσιότερα σε θρεπτικά συστατικά.
Να προτιμά να ψωνίζει από τις λαϊκές αγορές και από μικροπαραγωγούς οι οποίοι έχουν στον πάγκο τους λίγα φασολάκια, λίγες ντομάτες, λίγο μαϊντανό, λίγες πατάτες κλπ. Δύσκολα μπορεί κάποιος να επέμβει με φυτοφάρμακα σε τόσο μικρή παραγωγή και τόσο μεγάλη ποικιλία.
Η ζωηρότητα των χρωμάτων και η έντονη μυρωδιά είναι σημάδια της φρεσκάδας των λαχανικών, ενώ κιτρινισμένα και μαραμένα λαχανικά σημαίνει ότι είναι «πολυκαιρισμένα». Ένα απλό σημείο φρεσκάδας είναι η ρίζα των λαχανικών, η οποία στα φρέσκα έχει το φυσιολογικό της χρώμα, είναι δροσερή, ενώ όσο περνάει ο καιρός μαυρίζει και αφυδατώνεται.
Να αποφεύγει τα λαχανικά που έχουν όλα ο ίδιο μέγεθος, το ίδιο χρώμα και το ίδιο βάρος. Πιθανότατα η ανθρώπινη επέμβαση καθόρισε με απόλυτη ακρίβεια το πότε κα με ποιον τρόπο θα γινόταν η ωρίμανση, εις βάρος του φυσιολογικού τρόπου εξέλιξης. Το μέγεθος των λαχανικών είναι ακόμη ένα σημείο προσοχής: ο καταναλωτής θα πρέπει να αγοράζει ότι βρίσκεται κοντά στο φυσιολογικό μέγεθος - ούτε πολύ μικρό ούτε πολύ μεγάλο. Το πολύ μικρό σημαίνει ότι αναπτύχθηκε σε φτωχά εδάφη, άρα θα είναι και αυτό φτωχό σε θρεπτικά συστατικά. Το πολύ μεγάλο μέγεθος οφείλεται συνήθως σε περίσσευμα λιπασμάτων ή άλλων φυτοφαρμάκων.
Καλό θα ήταν - και εφόσον υπάρχει αυτή η δυνατότητα - να δοκιμάζει ή έστω να μυρίζει τα λαχανικά προτού τα αγοράσει. Τα προϊόντα του θερμοκηπίου ή αυτά που έχουν υποστεί κάποια παρέμβαση στερούνται το άρωμα του αγνού προϊόντος.
Να προτιμά τα προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας και όπου είναι δυνατόν να ελέγχει και τον φορέα που πιστοποιεί ότι η παραγωγή έγινε με βιολογικές, φιλικές προς τη φύση και το προϊόν μεθόδους.
Να προτιμά τα ελληνικά προϊόντα και στην περίπτωση που τα λαχανικά είναι κατεψυγμένα να ελέγχει τη χώρα προέλευσης από τη συσκευασία.
Καλό είναι τα λαχανικά να συντηρούνται στο ψυγείο και να καταναλώνονται πρώτα τα πιο ευαίσθητα προϊόντα.

http://www.incardiology.gr

H βιταμίνη C και οι κίνδυνοι όταν λαμβάνεται σε πολύ ψηλή δόση

Η βιταμίνη C που ονομάζεται επίσης ασκορβικό οξύ, είναι απαραίτητη για τη ζωή. Ο ανθρώπινος οργανισμός δεν μπορεί να την παράγει και για αυτό χρειάζεται να την προμηθεύεται από τη διατροφή.
Η βιταμίνη C ανακαλύφθηκε το 1932. Ήδη πριν από την ανακάλυψη της, οι ειδικοί σε θέματα διατροφής κατάλαβαν ότι κάτι που υπάρχει στα εσπεριδοειδή φρούτα είναι σε θέση να προλαμβάνει το σκορβούτο.
Το σκορβούτο υπολογίζεται ότι σκότωσε περίπου 2 εκατομμύρια ναύτες από το 1500 έως το 1800. Ο λόγος ήταν ότι δεν είχαν στη διατροφή τους τη βιταμίνη C εξαιτίας των μεγάλης χρονικής διάρκειας ταξιδιών τους στη θάλασσα.
Η βιταμίνη C είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη και δεν μπορεί να αποθηκεύεται στον οργανισμό μας. Για αυτό, αποβάλλεται στα ούρα οποιαδήποτε επιπρόσθετη ποσότητα της βιταμίνης C πέραν από αυτήν που χρειάζεται κάθε μέρα το σώμα σας.
Πρόκειται για μια ισχυρή αντιοξειδωτική ουσία με πολλές ευεργετικές ιδιότητες για τον άνθρωπο. Η βιταμίνη C έχει σημαντικές δράσεις, ιδιαίτερα για την καταπολέμηση των μολύνσεων, την ανάπτυξη του σώματος, την επούλωση και συντήρηση των ιστών.
Συμβάλλει στη σύνθεση του κολλαγόνου που είναι απαραίτητο για υγιή οστά, δόντια, ούλη και αιμοφόρα αγγεία του κυκλοφορικού συστήματος. Βοηθά επιπλέον στην απορρόφηση του σιδήρου φυτικής προέλευσης από το γαστρεντερικό σύστημα. Η έλλειψη της οδηγεί σε σκορβούτο.
Υπάρχουν εξαίρετες διατροφικές πηγές από τις οποίες μπορούμε να παίρνουμε καθημερινά τη βιταμίνη C που χρειάζεται ο οργανισμός μας:
  1. Εσπεριδοειδή (πορτοκάλι, μανταρίνι, λεμόνι, γκρέιπφρουτ) και οι χυμοί τους
  2. Φράουλες και μούρα
  3. Ακτινίδια
  4. Μαϊντανός, ντομάτες, πράσινα και κόκκινα πιπέρια, σπανάκι, μπρόκολο
  5. Δημητριακά και άλλα τρόφιμα που εμπλουτίζονται με τη βιταμίνη
Οι ανάγκες σε βιταμίνη C ανέρχονται γύρω στα 90 χλγ για τους άνδρες και στα 75 χλγ για τις γυναίκες ημερησίως. Για παράδειγμα ένα ποτήρι χυμού πορτοκαλιού ή μια μερίδα (80 γραμμάρια) από φράουλες ή μπρόκολο ή κόκκινη πιπεριά πάπρικα περιέχουν αρκετή ποσότητα βιταμίνης C για να καλυφθούν οι ημερήσιες ανάγκες ενός ανθρώπου.
Μια υγιεινή διατροφή παρέχει στον άνθρωπο την ποσότητα βιταμίνης C που χρειάζεται. Οι ποσότητες της βιταμίνης που προσλαμβάνονται πέραν από αυτή, αποβάλλεται στα ούρα.
Οι ενήλικες μπορούν να ανεχτούν μέχρι 2 γραμμάρια βιταμίνης C σε μια μέρα. Εάν δοθούν πολύ μεγάλες δόσεις τότε υπάρχουν κίνδυνοι τοξικότητας.
Στις τοξικές δράσεις των πολύ ψηλών δόσεων της βιταμίνη C περιλαμβάνονται:
  1. Διάρροια, ναυτία, εμετοί, καούρα στο στομάχι, πόνος στην κοιλιά
  2. Πονοκέφαλος
  3. Αϋπνία
  4. Πέτρες στους νεφρούς
  5. Συχνουρία
Είναι προτιμότερο να παίρνετε τη βιταμίνη C που χρειάζεστε από μια υγιεινή διατροφή και όχι από φαρμακευτικά σκευάσματα οποιασδήποτε μορφής.
Μην παίρνετε από μόνοι σας οποιεσδήποτε βιταμίνες αλλά ρωτήστε το γιατρό σας. Ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του δικού σας προβλήματος θα αποφασίσει εάν χρειάζεστε οποιοδήποτε συμπλήρωμα βιταμινών.



www.e-syntages.gr

Βιταμίνη C

Εμπειρική ονομασία: Ασκορβικό οξύ

Η πιο κοινά γνωστή από όλες τις βιταμίνες, η βιταμίνη C είναι υδατοδιαλυτή ουσία, που μοιάζει με υδατάνθρακα και λαμβάνει μέρος σε διαδικασίες του μεταβολισμού κυρίως των ζωικών οργανισμών. Απομονώθηκε από τα επινεφρίδια το 1928 από το βιοχημικό Ούγγρο νομπελίστα Άλμπερτ Ζεντ Γκιόργκι και αναγνωρίστηκε σαν παράγοντας θεραπείας του σκορβούτου το 1932. Η ονομασία της ασκορβικό οξύ προέρχεται από την έκφραση αντισκορβουτική βιταμίνη, δηλαδή την βιταμίνη που θεραπεύει και προλαβαίνει το σκορβούτο.
Η βιταμίνη C έχει τεράστια σημασία για τον ανθρώπινο οργανισμό και είναι αναγκαία για τις διάφορες μεταβολικές λειτουργίες, όπως η σύνθεση του κολλαγόνου, η διατήρηση της σταθερότητας των αιμοφόρων αγγείων, το μεταβολισμό των αμινοξέων και της απελευθέρωσης των διαφόρων ορμονών στα επινεφρίδια. Οι ημερήσιες ανάγκες του ανθρώπου σε βιταμίνη C είναι μεγάλες και φτάνουν τα 70-80 mg. Τα φρέσκα λαχανικά και, κυρίως, τα εσπεριδοειδή είναι οι καλύτερες πηγές της βιταμίνης C, καθώς η βιταμίνη περιέχεται σε μεγάλη ποσότητα.
Η έλλειψη της C προκαλεί την ασθένεια σκορβούτο, γνωστή και ως "νόσος των ναυτικών", γιατί παλαιότερα στα πλοία οι ναυτικοί σε μεγάλα ταξίδια κατανάλωναν κονσέρβες και από τη διατροφή τους έλειπε εντελώς η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, με συνέπεια να εκδηλώνουν συχνά τη νόσο. Το σκορβούτο προκαλεί πρήξιμο και μάτωμα στα ούλα, βλάβες στα δόντια, υποδόρια αιματώματα, αιμορραγίες των ιστών και αναιμία. Η χορήγηση βιταμίνης C θεραπεύει εντελώς τη νόσο σε λίγες μέρες.
Με το κάπνισμα ένα μεγάλο μέρος της βιταμίνης C που υπάρχει στον οργανισμό καταστρέφεται, για αυτό συνιστάται οι καπνιστές να πίνουν πολλούς χυμούς πλούσιους στη βιταμίνη.
Η βιταμίνη C βελτιώνει την αγγειακή κυκλοφορία: "Η ικανότητα των αιμοφόρων αγγείων να διαστέλλονται ως ανταπόκριση σε φυσιολογικά χημικά σήματα είναι ένα σημαντι¬κό σημείο της αγγειακής υγείας το οποίο συχνά χάνεται στην υπέρταση και την αθηροσκλήρω¬ση.
Mία μελέτη (Circulation, 9 Ιουνίου 1998) εξέτασε την αποτελεσματικότητα των εγχύσεων Βιταμίνης C στην αγγειοδιαστολή σε 47 ασθενείς με ιδιοπαθή υπέρταση και σε 35 νορμοτασικούς μάρτυρες με παρόμοια χαρακτηριστικά. Τα άτομα υποβλήθηκαν σε εγχύσεις ακετυλοχολίνης, που κανονικά προκαλεί διαστολή των υγιών αιμοφόρων αγγείων, τόσο με όσο και χωρίς εγχύσεις Βιταμίνης C. Σε υπερτασικούς ασθενείς, η αγγειακή ανταπόκριση στην ακετυλοχολίνη ήταν μειωμένη αλλά βελτιώθηκε με την έγχυση Βιταμίνης C. Οι μάρτυρες είχαν φυσιολογική ανταπόκριση στην ακετυλοχολίνη η οποία δεν μεταβλήθηκε με τη Βιταμίνη C. Σε περαιτέρω πειράματα, ένας αναστολέας της σύνθεσης μονοξειδίου του αζώτου εμπόδισε την ανταπόκριση στη Βιταμίνη C σε υπερτασικούς ασθενείς, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι επιδράσεις της βιταμίνης λαμβάνουν χώρα με τη μεσολάβηση των επιδράσεων στο μεταβολισμό του μονοξειδίου του αζώτου". Αυτά τα δεδομένα συμφωνούν με την υπόθεση ότι η βιταμίνη C μπορεί να βελτιώνει την αγγειακή λειτουργία αναστέλλοντας τις επιδράσεις των ελεύθερων ριζών οξυγόνου στο μονοξείδιο του αζώτου. Ανεξάρτητα από το ποιος είναι ο μηχανισμός, τα ευρήματα υποστηρίζουν την ολοένα περισσότερο αποδεκτή τακτική της καθημερινής χρήσης πολυβιταμινούχων σκευασμάτων .

el.wikipedia.org

Βιταμίνη Β ( β' μέρος )

ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΒΙΤΑΜΙΝΩΝ Β

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Το σύμπλεγμα των βιταμινών Β αποτελείται από οκτώ βιταμίνες Β. Αυτές εμπλέκονται, η καθεμία ξεχωριστά, σε συστήματα συνενζύμων απαραίτητα για την απελευθέρωση ενέργειας από λίπη, υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και αλκοόλες. Όπως και η βιταμίνη C, οι βιταμίνες Β είναι υδατοδιαλυτές και διηθούνται στα μαγειρικά υγρά. Για να διατηρηθούν οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες, θα πρέπει να χρησιμοποιείται ή να καταναλώνεται ο ζωμός των λαχανικών μετά το βράσιμο.


Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΒΙΤΑΜΙΝΩΝ Β
Β1 – Θειαμίνη

Η βασικότερη ασθένεια που οφείλεται σε μεγάλη έλλειψη της εν λόγω βιταμίνης είναι το μπέρι-μπέρι (beri-beri), το οποίο εμφανίζεται πλέον σε περιορισμένο μόνο βαθμό στις αναπτυγμένες χώρες. Οι μικρού μεγέθους ελλείψεις εμφανίζονται με τη μορφή κατάθλιψης, ευερεθιστικότητας, έλλειψης συγκέντρωσης και απώλειας μνήμης. Τα δραστήρια άτομα χρειάζονται περισσότερη θειαμίνη από τα άτομα που υιοθετούν έναν καθιστικό τρόπο ζωής. Η θειαμίνη εμπλέκεται στην απελευθέρωση ενέργειας από τους υδατάνθρακες.
Καλύτερες πηγές: σπόροι κολοκύθας, άγριο ρύζι και καρύδια.
Εχθροί: ζέστη, αλκαλικό περιβάλλον.
Β2 – Ριβοφλαβίνη
Η έλλειψή της προκαλεί πληγές και ερεθισμό στα χείλη, λιπαρό δέρμα γύρω από τη μύτη, κάψιμο και ερεθισμό των ματιών. Η ριβοφλαβίνη έχει έντονο κίτρινο χρώμα που την κάνει χρήσιμη ως χρωστική τροφίμων, αλλά μπορεί να προκαλέσει ακίνδυνο χρωματισμό των ούρων. Εμπλέκεται στα συνένζυμα που είναι απαραίτητα για τη μετατροπή των πρωτεϊνών, των λιπών και των υδατανθράκων σε ενέργεια. Είναι χρήσιμη για τα σκασμένα χείλη και άλλα δερματικά προβλήματα.
Καλύτερες πηγές: εκχύλισμα μαγιάς, φύτρο σταριού, τυρί.
Εχθροί: ζέστη, αλκαλικό περιβάλλον.
Β3 – Νιασίνη
Η βασικότερη ασθένεια που οφείλεται σε μεγάλη έλλειψη της Β3 είναι η πελλάγρα. Οι μικρού μεγέθους ελλείψεις εμφανίζονται με τη μορφή κούρασης, κατάθλιψης και απώλειας της μνήμης. Η νιασίνη μπορεί να παραχθεί στο σώμα με τη χρησιμοποίηση τρυπτοφάνης, Β1, Β6 και βιοτίνης. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για στους ηλικιωμένους, διότι βοηθά στη διατήρηση της λειτουργίας της μνήμης. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο των λιπών στο αίμα (μόνο με τη μορφή νιασίνης), αλλά σε υψηλές δόσεις απαιτείται ιατρική καθοδήγηση.
Καλύτερες πηγές: εκχύλισμα μαγιάς, κρέας, καρύδια.
Εχθροί: βιομηχανοποιημένα τρόφιμα.
Β5 – Παντοθενικό οξύ Το παντοθενικό οξύ εμπλέκεται στη λειτουργία των επινεφριδίων και το σχηματισμό αντισωμάτων. Είναι μέρος του συνενζύμου Α, το οποίο εμπλέκεται στην απελευθέρωση ενέργειας απ’ όλα τα τρόφιμα. Η κόπωση, η κεφαλαλγία, η ζαλάδα και η μυϊκή αδυναμία σχετίζονται κατά γενικό κανόνα με μικρές ελλείψεις σε βιταμίνη Β5. Είμαι ευρέως γνωστή και ως «αντί-στρες» βιταμίνη. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την αντιμετώπιση πόνων στις αρθρώσεις.
Καλύτερες πηγές: καρύδια και σπόροι.
Εχθροί: ζέστη, όξινο ή αλκαλικό περιβάλλον.
Β6 – Πυριδοξίνη Εμπλέκεται στη μετατροπή των απαραίτητων λιπαρών οξέων σε προσταγλανδίνες, οι οποίες βοηθούν στη ρύθμιση της ορμονικής ισορροπίας. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μείωση της κατάθλιψης που σχετίζεται με το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο (PMS). Η Β6 μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πρόληψη της ναυτίας, χωρίς όμως να εμφανίζει 100% επιτυχία. Βοηθά στη σταθεροποίηση των επιπέδων των υγρών, συμμετέχοντας στην ισορροπία καλίου/νατρίου. Είναι σημαντική για το μεταβολισμό των πρωτεϊνών και των λιπών. Μπορεί ένα μέρος της να καταστραφεί από τα αντισυλληπτικά, από θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT), από το αλκοόλ και το κάπνισμα.
Καλύτερες πηγές: φύτρο σταριού και ψάρια.
Εχθροί: βιομηχανοποιημένα τρόφιμα.
Β12 – Κοβαλαμίνη
Μεγάλη έλλειψη βιταμίνης Β12 οδηγεί σε κακοήθη αναιμία, μια κατάσταση η οποία μπορεί να απειλήσει την ανθρώπινη ζωή. Η απορρόφηση της βιταμίνης Β12 εξαρτάται από μια ουσία που είναι γνωστή ως «εσωτερικός παράγοντας» και εντοπίζεται στο γαστρικό υγρό. Η Β12 είναι απαραίτητη για τη σύνθεση του DNA, το μεταβολισμό των λιπαρών οξέων και τη διατήρηση του περιβλήματος της μυελίνης γύρω από τα νεύρα. Η χρήση της έχει ερευνηθεί και σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας. Η Β12 μπορεί να εμφανίσει έλλειψη στους αυστηρά χορτοφάγους, στους αλκοολικούς ή σε άτομα με βακτηριδιακές ή παρασιτικές λοιμώξεις. Είναι πιθανό η έλλειψη βιταμίνης Β12 να αποκρυφτεί εάν η δοσολογία σε φυλλικό οξύ είναι ανεπαρκής ή πολύ αυξημένη.
Καλύτερες πηγές: ζωικά προϊόντα, μερικά είδη φυκών και εμπλουτισμένες τροφές.
Εχθροί: αλκαλικό περιβάλλον στο μαγείρεμα.
Φυλλικό οξύ
Η έλλειψη φυλλικού οξέος προκαλεί μεγαλοβλαστική αναιμία, η οποία εμφανίζεται συνήθως κατά την κύηση. Η έλλειψη φυλλικού οξέος κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να προκαλέσει γεννητικές ανωμαλίες όπως δισχιδή ράχη (spina bifida). Το φυλλικό οξύ είναι απαραίτητο για τη σύνθεση του DNA και την κυτταρική διαίρεση. Ελλείψεις εμφανίζονται συνήθως στους ηλικιωμένους, τους αλκοολικούς και τις μέλλουσες μητέρες. Η χαμηλή λήψη φυλλικού οξέος μπορεί να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης στο αίμα, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλικού. Κατά παράξενο τρόπο, η έλλειψη βιταμίνης Β12 μπορεί να αποκρυφτεί τόσο από ανεπαρκή ποσότητα φυλλικού οξέος όσο και από υψηλά επίπεδα αυτού.
Καλύτερες πηγές: συκώτι, φύτρο σταριού και πράσινα λαχανικά.
Εχθροί: οξυγόνο σε υψηλή θερμοκρασία.
Βιοτίνη Εμπλέκεται στο μεταβολισμό των υδατανθράκων και των λιπών. Η βιοτίνη παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή των λιπών και του γλυκογόνου και στο μεταβολισμό των αμινοξέων με διακλαδισμένη αλυσίδα. Η έλλειψη βιοτίνης στους ενήλικες είναι σπάνια, στα μωρά και στα μικρά παιδιά όμως είναι πιο συχνή με αποτέλεσμα αυτά να εμφανίζουν δερματικά προβλήματα, όπως σμηγματορροϊκή δερματίτιδα και νόσο του Leiner (αποφολιδωτική ερυθροδερμία). Μερικές φορές, μπορεί να συνιστάται η λήψη βιοτίνης σε χρόνιες περιπτώσεις υπέρμετρης ανάπτυξης του ζυμομύκητα Candida albicans.
Καλύτερες πηγές: συκώτι, κρόκος αυγού, αλεύρι σόγιας, δημητριακά και μαγιά.
Εχθροί: τρόπος μαγειρέματος (σημείωση: η βιοτίνη είναι συνδεδεμένη στην αβιδίνη στο ασπράδι του ωμού αυγού, αλλά απελευθερώνεται κατά το μαγείρεμα).
Παρα-αμινοβενζοϊκό οξύ (ΡΑΒΑ)
Δεν πρόκειται για βιταμίνη Β, αλλά για ένα συμπαράγοντα. Η έλλειψή του προκαλεί δερματικά προβλήματα όπως λεύκη (απώλεια του χρωματισμού του δέρματος), έκζεμα ή ευερεθιστικότητα και κατάθλιψη. Το PABA φαίνεται να εμπλέκεται στο μεταβολισμό των αμινοξέων και των ερυθρών αιμοσφαιρίων και επιπλέον αποτελεί μέρος της δομής του φυλλικού οξέος. Μπορεί να παρέχει προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία, αλλά μόνο όταν εφαρμόζεται στο δέρμα με τη μορφή λοσιόν.
Καλύτερες πηγές: συκώτι, αυγά, φύτρο σταριού και μελάσα.
Εχθροί: κανένας γνωστός.
Χολίνη και Ινοσιτόλη
Η χολίνη και η ινοσιτόλη δεν είναι βιταμίνες Β αλλά παράγοντες του συμπλέγματος Β, που μπορούν να σχηματιστούν στο σώμα. Η χολίνη διεγείρει την παραγωγή λεκιθίνης και αποτελεί μέρος του νευροδιαβιβαστή ακετυλοχολίνη, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη μετάδοση της νευρικής ώσης. Η λήψη της με συμπλήρωμα, δεδομένου ότι είναι γαλακτωματοποιητής, μπορεί να βοηθήσει άτομα με αθηροσκλήρωση, κυνάγχη, θρόμβωση, εγκεφαλικό, υψηλή πίεση, γεροντική άνοια και νόσο Αλτζχάιμερ.
Καλύτερες πηγές: συκώτι, λεκιθίνη.
Εχθροί: βιομηχανοποιημένα τρόφιμα.
ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΠΙΛΕΞΟΥΜΕ ΕΝΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΜΕ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ Β; Γενικά ως συμπλήρωμα, ένα σύμπλεγμα Β είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στις ακόλουθες περιπτώσεις:
• Άτομα με στρες – για να αναπληρώσει τις βιταμίνες Β που χρησιμοποιούνται σε καταστάσεις άγχους, για να αυξήσει, όταν απαιτείται, την απελευθέρωση ενέργειας και να προστατεύσει την υγεία των επινεφριδίων και του νευρικού συστήματος – Β5 και Β6.
• Η Βιταμίνη C συμπληρώνει τη δράση των βιταμινών Β, καθώς εμπλέκεται στο σχηματισμό των κορτικοστεροειδών στα επινεφρίδια. Η αντιοξειδωτική δράση της βιταμίνης C μπορεί να ωφελήσει στην αντιμετώπιση των ελευθέρων ριζών που παράγονται λόγω του άγχους.
• Δραστήρια άτομα, αθλητές και αθλήτριες, άτομα που ασχολούνται με το body building, ποδηλάτες κτλ, διότι όσο περισσότερο δραστήριο είναι ένα άτομο, τόσο μεγαλύτερες ανάγκες έχει σε βιταμίνες Β για τη μετατροπή των λιπών, των υδατανθράκων και των πρωτεϊνών σε ενέργεια – Β1, Β2, Β3, Β5 και Β6.
• Καταπονημένα άτομα που εμφανίζουν συχνά έλλειψη σε βιταμίνες Β, η οποία μπορεί να οφείλεται σε μια φτωχή δίαιτα. Τα βιομηχανοποιημένα ή ραφιναρισμένα τρόφιμα περιέχουν αλλοιωμένα θρεπτικά συστατικά, ιχνοστοιχεία και συμπλέγματα βιταμινών Β. Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού στις δυτικές χώρες καταναλώνει βιομηχανοποιημένα, ραφιναρισμένα τρόφιμα με χαμηλή θρεπτική αξία.
• Το δέρμα, τα μαλλιά, τα μάτια και η γενική υγεία του πεπτικού συστήματος θα επηρεαστούν εάν τα κύτταρα δεν παράγουν ικανοποιητική ποσότητα ενέργειας. Για τη δομική συνοχή του δέρματος, το πάχος και το χρώμα των μαλλιών, συνιστάται βιοτίνη και PABA.
• Διατήρηση της υγείας των ερυθρών αιμοσφαιρίων – φυλλικό οξύ, Β12 και PABA.
• Διατήρηση της στοματικής υγείας και του βλεννογόνου του πεπτικού σωλήνα – Β1, Β2 και φυλλικό οξύ.
• Εγκεφαλική δραστηριότητα – χολίνη, ινοσιτόλη, νιασίνη, Β1, Β5 και Β6.

http://www.douni.gr

Βιταμίνη Β ( α' μέρος )

Η Δύναμη  και οι Ευεργετικές Ιδιότητες των Βιταμινών  Β , Β12, Β6  και του   Φολικού Οξέος .


Αν θέλουμε να επιβραδύνουμε τη γήρανση του οργανισμού μας, σίγουρα χρειαζόμαστε τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β.
Σύμφωνα με έρευνες, μπορούμε να ξεχωρίσουμε την βιταμίνη Β12, Β6 και το φολικό οξύ ή φυλλικό οξύ, ως τις πλέον σημαντικές λόγω των σπουδαίων αντιγηραντικών τους ιδιοτήτων.
Για παράδειγμα, μια ανεπάρκεια σε βιταμίνη Β12, μπορεί να φθείρει σταδιακά το μυαλό του ανθρώπου, μιας και είναι ουσιαστική για τη σωστή λειτουργία του εγκεφάλου.
Πρόκειται για μια διαταραχή γνωστή και ως ατροφική γαστρίτιδα, η οποία επηρεάζει εξ’ ολοκλήρου μόνο τον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα, καθώς αυξάνεται η ηλικία μας, λόγω του ότι το στομάχι μας εκκρίνει προοδευτικά λιγότερο υδροχλωρικό οξύ, πεψίνη και ενδογενή παράγοντα, μια πρωτεΐνη απαραίτητη για την απορρόφηση της βιταμίνης Β12 από τις τροφές.
Η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 συνήθως έχει τα ίδια συμπτώματα με τη γεροντική άνοια ή τη νόσο Αλτσχάιμερ, αφού όταν βρίσκεται στα κατώτατα όρια των φυσιολογικών τιμών του αίματος προκαλεί την εμφάνιση αρκετών συμπτωμάτων νευρολογικών διαταραχών, όπως είναι η απώλεια μνήμης.
Την βιταμίνη Β12 την βρίσκουμε μόνο σε ζωικές τροφές, όπως το κρέας, το ψάρι, το κοτόπουλο και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ πολλές φορές μετά την ηλικία των πενήντα, συνίσταται και η λήψη συμπληρώματος βιταμίνης Β12 ως επιπρόσθετη αντιγηραντική προστασία.
Το φολικό οξύ ή βιταμίνη Β9, αποτελεί επίσης ένα πολύ ισχυρό όπλο κατά της γήρανσης, συμβάλλοντας σημαντικά στην υγεία του δέρματος, στην αντιμετώπιση της αναιμίας και στην διατήρηση της καλής λειτουργίας του εγκεφάλου, καθώς αυξάνεται η ηλικία του ανθρώπου.
Παράλληλα μας κάνει λιγότερο ευάλωτους στην καρδιαγγειακή νόσο, λόγω της ικανότητας της να κρατά σε χαμηλά επίπεδα αλλά και να διασπά την ομοκυστεΐνη, μίας πρωτεΐνης του αίματος, η οποία θεωρείται πολύ συχνά υπεύθυνη για τις καρδιοπάθειες.
Συνεπώς, η ανεπάρκεια βιταμίνης Β αυξάνει επικίνδυνα τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης, οδηγώντας στην απόφραξη των αρτηριών.
Επιπλέον, πολλές μελέτες δείχνουν ότι το φολικό οξύ μπορεί να βοηθήσει στην αποτροπή, ή ακόμη και στην αναστροφή του καρκίνου, ίσως λόγω της ικανότητάς του να εμποδίζει την εξέλιξη μιας διαδικασίας που ενεργοποιεί τα καρκινικά γονίδια.
Επομένως, μια ανεπάρκεια σε φολικό οξύ μπορεί να μας κάνει πιο επιρρεπείς σε διάφορες μορφές καρκίνου, καθώς και στη δημιουργία πολυπόδων, που αποτελούν συνήθως το πρώτο στάδιο για την ανάπτυξη καρκίνου.
Το φολικό οξύ το συναντάμε σε τροφές όπως τα πράσινα λαχανικά, τα όσπρια, το συκώτι, τα δημητριακά, το αβοκάντο, τα ξερά φασόλια, τα αυγά, τα ακτινίδια, τα αμύγδαλα, κ.α.
Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β συμβάλλουν στην διατήρηση της ομαλής λειτουργίας του δέρματος και της λίπανσής του, στην ανανέωση των κυττάρων αλλά και τη σφριγηλότητα της επιδερμίδας, προλαμβάνοντας έτσι την πρόωρη γήρανση και την ξηροδερμία.
Επίσης, η βιταμίνη Β6 συμβάλλει σημαντικά στην ταχύτερη επούλωση του δέρματος σε περιπτώσεις κακώσεων ή εγκαυμάτων.
Γι’ αυτό και σε περιπτώσεις σοβαρής έλλειψης της συγκεκριμένης βιταμίνης, παρατηρούνται δερματικά προβλήματα, πληγωμένες άκρες των χειλιών και ευαισθησία στις μολύνσεις.
Μια ανεπάρκεια βιταμίνης Β6 (πυριδοξίνη) μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη παραγωγή Τ-λεμφοκυττάρων και αντισωμάτων, με αποτέλεσμα την εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος και των διανοητικών λειτωργιών, στην εμφάνιση καρδιολογικών προβλημάτων και στην προσβολή από διάφορες λοιμώξεις, νόσους, ή ακόμη και καρκίνου.
Τέλος, οι βιταμίνες Β6 και Β12 δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αποτελούν πολύτιμους συμμάχους για τις γυναικείες ορμόνες και την εξισορρόπησή τους, ενώ πολλές φορές συμπτώματα κατάθλιψης σε γυναίκες που παίρνουν αντισυλληπτικά υποδηλώνουν έλλειψη της βιταμίνης Β6.
Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Β6 είναι το γάλα, το κρέας, τα ψάρια, τα μη επεξεργασμένα δημητριακά, η σόγια, το καλαμπόκι, οι ξηροί καρποί, οι μπανάνες, οι γλυκοπατάτες και τα δαμάσκηνα.
Καταναλώνετε ψωμί και προϊόντα από αλέυρι ολικής αλέσεως, μιας και η επεξεργασία του προκειμένου να γίνει άσπρο, μειώνει κατά 85% την περιεκτικότητά του σε βιταμίνη Β6.
Επίσης, πρέπει να γνωρίζετε ότι σε κανονική διαδικασία ψησίματος των τροφίμων, χάνεται γύρω στο 40% βιταμίνης Β6, λόγω της χαμηλής αντοχής της σε υψηλές θερμοκρασίες .

http://www.antigiransi.com

Παρασκευή 22 Ιουλίου 2011

Όσπρια

Τα μπιζέλια, τα φασόλια και οι φακές είναι γνωστά ως όσπρια.
Είναι οι σπόροι των φυτών που ανήκουν στην οικογένεια leguminosae, η οποία παίρνει το όνομά της από το χαρακτηριστικό λοβό που προστατεύει τον σπόρο ενώ διαμορφώνεται και ωριμάζει.

Με περίπου 13.000 είδη, η οικογένεια leguminosae είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στο φυτικό βασίλειο και από τις σημαντικότερες οικονομικά.


Τα διαφορετικά είδη οσπρίων μας παρέχουν τρόφιμα, φάρμακα, έλαια, χημικές ουσίες, ξυλεία, χρωστικές ουσίες αλλά και διακοσμητικά φυτά κήπων.
Στα προϊόντα οσπρίων περιλαμβάνονται το χαρούπι, η senna, το αραβικό κόμμι, το λουλάκι και η γλυκόριζα (licorice).
Τα όσπρια είναι πολύτιμα επειδή περιέχουν υψηλότερο ποσοστό της πρωτείνης από τα περισσότερα άλλα φυτικά τρόφιμα.

Προέλευση

Τα όσπρια χρησιμοποιούνται ως τρόφιμα εδώ και χιλιάδες χρόνια. Η φακή ήταν πιθανώς ένα από τα πρώτα φυτά που καλλιεργήθηκε από τον άνθρωπο.
Τα περισσότερα όσπρια προτιμούν τα θερμά κλίματα αλλά υπάρχουν ποικιλίες που ευδοκιμούν και σε ψυχρότερες περιοχές.
Τρώγονται φρέσκα ή αποξηραμένα και τα βρίσκουμε σε μια μεγάλη ποικιλία γεύσεων, χρωμάτων και μεγεθών.

Διατροφή

Όλα τα όσπρια, εκτός από τα φασόλια σόγιας, είναι λίγο – πολύ παρόμοια στα θρεπτικά τους συστατικά.
Είναι πλούσια σε πρωτείνες, υδατάνθρακες και ίνες, και με χαμηλή περιεκτικότητα λιπαρών (συνήθως ακόρεστα).
Είναι επίσης σημαντικές πηγές μερικών βιταμινών Β. Τα φρέσκα όσπρια περιέχουν βιταμίνη C, αλλά αυτή μειώνεται σταδιακά μετά την συγκομιδή και εξαλείφεται τελείως στα αποξηραμένα.
Τα κονσερβοποιημένα όσπρια εντούτοις, διατηρούν την μισή βιταμίνη C τους (εκτός από τα κονσερβοποιημένα, επεξεργασμένα μπιζέλια που είναι ξηρά πρίν κονσερβοποιούν). Η κονσερβοποίηση δεν έχει επιπτώσεις στην περιεκτικότητα σε πρωτείνη, εξαλείφει την ανάγκη για μούλιασμα και μειώνει αρκετά το χρόνο μαγειρέματος έναντι στα αποξηραμένα όσπρια.
Τα κατεψυγμένα μπιζέλια χάνουν επίσης το ένα τέταρτο της περιεκτικότητας τους σε βιταμίνη C.
Τα όσπρια τρώγονται συνήθως για την υψηλή περιεκτικότητα τους σε πρωτείνη. Η περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά σε 100 gr ξερά φασόλια είναι: 21.4 gr πρωτείνες, 1.6 gr λίπος, 45.5 gr υδατάνθρακες, 25.4 gr φυτικές ίνες, 6.7 mg σίδηρος και 180 mg ασβέστιο.
Η θρεπτική ποιότητα του φασολιού σόγιας είναι ανώτερη από αυτήν άλλων όσπριων. Περιέχει περισσότερη πρωτείνη και είναι επίσης μια καλή πηγή σιδήρου και ασβεστίου. Η περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά σε 100 gr ξερά φασόλια είναι: 34.1gr πρωτείνες, 17.7 gr λίπος, 28,6 gr υδατάνθρακες, 8.4 mg σίδηρος και 226 mg ασβέστιο.
Τα ξηρά φασόλια σόγιας για να προετοιμαστούν χρειάζονται τουλάχιστον 12 ώρες μούλιασμα και 4 ώρες μαγείρεμα, αλλά σήμερα είναι διαθέσιμος ένας μεγάλος αριθμός τροφίμων βασισμένων στη σόγια. 

Αποθήκευση και Μαγείρεμα

Ένα πλεονέκτημα των αποξηραμένων οσπρίων είναι ότι αποθηκεύονται για μεγάλες χρονικές περιόδους σε ξηρό μέρος και μακριά από το φως. Εντούτοις είναι καλύτερο να φαγωθούν όσο το δυνατόν φρεσκότερα.
Τα όσπρια σκληραίνουν κατά την αποθήκευση και όσο παλαιότερα είναι τόσο περισσότερο χρόνο θα χρειαστούν στο μαγείρεμα.
Για το μαγείρεμα υπολογίστε 55 γρ ξηρό βάρος οσπρίων ανά άτομο, μόλις μουλιάσουν και μαγειρευτούν θα διπλασιαστούν τουλάχιστον σε βάρος.
Τα περισσότερα αποξηραμένα όσπρια χρειάζονται αρκετές ώρες μούλιασμα προτού να μπορέσουν να μαγειρευτούν, οι εξαιρέσεις είναι οι φακές και τα πράσινα και κίτρινα διασπασμένα μπιζέλια.
Ο χρόνος μουλιάσματος ποικίλλει από 4-12 ώρες, είναι συνήθως καταλληλότερο να μουλιάσετε τα όσπρια ολονυκτίς.
Πάντα πετάξτε το νερό του μουλιάσματος, ξεπλύντε και μαγειρέψτε σε γλυκό νερό χωρίς προσθήκη αλατιού, το οποίο σκληραίνει τα περιβλήματα του όσπριου και μεγαλώνει τον χρόνο μαγειρέματος.
Η αλλαγή του νερού θα βοηθήσει στην μείωση του «φουσκώματος» που αισθανόμαστε μετά την κατανάλωση των οσπρίων, επίσης φημολογείται ότι βοηθάει σε αυτό η προσθήκη ελάχιστης δόσης σπόρων γλυκάνισου, άνηθου ή μαράθου.

Οι τοξίνες στα όσπρια

Οι καταναλωτές οσπρίων πρέπει να γνωρίσουν ότι δεν είναι ασφαλές να φαγωθούν τα ακατέργαστα ή μισομαγειρεμένα κόκκινα φασόλια (Red kidney beans) και τα φασόλια σόγιας.
Δεν υπάρχει λόγος να τα αποφεύγουμε εφ’ όσον είναι καλά μαγειρευμένα.
Scoop of Red Kidney Beans
© Photographer: Raver32
Agency: Dreamstime.com
Κόκκινα φασόλια (Red kidney beans): γεγονότα τροφικής δηλητηρίασης έχουν αναφερθεί συνδεμένα με την κατανάλωση ακατέργαστων ή μισομαγειρεμένων κόκκινων φασολιών. Τα συμπτώματα μπορούν να αναπτυχθούν και μόνο με το φάγωμα τεσσάρων φασολιών και περιλλαμβάνουν τη ναυτία, εμετό και κοιλιακό πόνο που ακολουθούνται από διάρροια.
Η παρουσία της ουσίας haemaglutin είναι η αιτία της ασθένειας, αλλά αυτή μπορεί να καταστραφεί με το μαγείρεμα σε υψηλή θερμοκρασία, καθιστώντας τα φασόλια απολύτως ασφαλή για να τα φάμε. Για αυτόν τον λόγο, τα κόκκινα φασόλια δεν πρέπει να βλαστηθούν. Τα φασόλια νεφρών πρέπει να μουλιάσουν για τουλάχιστον 8 ώρες μέσα σε αρκετό κρύο νερό που να τα κρατάει καλυμμένα. Μετά το μούλιασμα, στραγγίξτε και ξεπλύντε τα φασόλια, πετώντας το νερό του μουλιάσματος. Βάλτε τα φασόλια σε κατσαρόλα με κρύο νερό που να τα καλύπτει και βράστε τα για 10 λεπτά τουλάχιστον για να καταστραφεί η τοξίνη. Μετά από αυτό σιγοβράστε τα φασόλια μέχρι να μαγειρευτούν (περίπου 45-60 λεπτά) μέχρι να αποκτήσουν εσωτερικά μια ομαλή κρεμώδη σύσταση. Εάν το κέντρο τους είναι ακόμα σκληρό και λευκό, απαιτούν περισσότερο μαγείρεμα.
Soy beans
© Photographer: Igordutina
Agency: Dreamstime.com
Φασόλια σόγιας: Περιέχουν έναν παράγοντα anti-trypsin (ή trypsin inhibitor) που αποτρέπει την αφομοίωση από τον οργανισμό κάποιων αμινοξέων. Τα φασόλια σόγιας απαιτούν επίσης προσεκτικό μαγείρεμα για να εξασφαλίσουν την καταστροφή αυτού του παράγοντα.
Πρέπει να μουλιάσουν για τουλάχιστον 12 ώρες, κατόπιν στραγγίξτε τα, ξεπλύντε τα και βράστε τα σκεπασμένα με κρύο νερό.
Τα φασόλια σόγιας πρέπει να βράσουν για την πρώτη ώρα του μαγειρέματος. Μπορούν έπειτα να σιγοβράζουν για τις υπόλοιπες 2-3 ώρες που διαρκεί το μαγείρεμά τους.
Το αλεύρι σόγιας πρέπει να δηλώνει ότι είναι θερμικά επεξεργασμένο στη συσκευασία του. Αλλα προϊόντα σόγιας (π.χ. tofu, tempeh, γάλα σόγιας, σάλτσες σόγιας και miso) είναι αρκετά ασφαλή να χρησιμοποιηθούν.

Μαγείρεμα σε Χύτρα Ταχύτητας

Οι θερμοκρασίες που επιτυγχάνονται στο μαγείρεμα υπό πίεση είναι επαρκείς να καταστρέψουν και τα haemaglutins και τον anti-trypsin παράγοντα.
Το μαγείρεμα υπό πίεση μειώνει επίσης αρκετά τους χρόνους μαγειρέματος – κόκκινα φασόλια: 10-20 λεπτά, φασόλια σόγιας: 1 ώρα.

Κονσερβοποίηση

Η θερμοκρασία που επιτυγχάνεται στη διαδικασία κονσερβοποίησης καθιστά επίσης τα όσπρια αρκετά ασφαλή.

Πηγή: Vegeterian Society

ΒΙΤΑΜΙΝΗ Α

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Η βιταμίνη Α (ρετινόλη) εμφανίζεται μόνο σε πρόδρομη μορφή στις ζωικές τροφές. Ένα μικρογραμμάριο (microgram, μg) ρετινόλης αντιστοιχεί σε ένα ισοδύναμο ρετινόλης (Retinol Equivalent, R.E.), όρος με τον οποίο συχνά μετρώνται οι φυτικές πρόδρομες ουσίες της βιταμίνης Α. Ισχύει ότι:
1 R.E. = 1μg (3,33i.u.) ρετινόλης = 6μg β-καροτένιου = 12μg άλλου καροτενοειδούς-προβιταμίνης Α.

ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ
Η βιταμίνη Α είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη. Είναι ευαίσθητη στο οξυγόνο, τα οξέα και την υπεριώδη ακτινοβολία, αλλά είναι λίγο πιο σταθερή υπό μορφή εστέρα (π.χ. ως βιταμίνη Α με τη μορφή εστέρα παλμιτικού οξέος ή οξικού εστέρα).

ΔΡΑΣΗ 
 Μάτια
Ο κύριος ρόλος της βιταμίνης Α αφορά την όραση. Η βιταμίνη Α συμμετέχει στο σχηματισμό της ροδοψίνης (οπτικής πορφύρας), μιας χρωστικής των οφθαλμών που εμπλέκεται στη νυχτερινή όραση.
Κυτταρική Διαφοροποίηση
Η βιταμίνη Α παίζει σημαντικό ρόλο στην κυτταρική διαφοροποίηση και είναι συνεπώς απαραίτητη για το σχηματισμό νέων κυττάρων.
Δέρμα και Βλεννογόνοι Η βιταμίνη Α παίζει ρόλο στη διατήρηση της υγείας και της συνοχής του δέρματος και των βλεννογόνων, βοηθώντας στην πρόληψη των λοιμώξεων της μύτης, του λάρυγγα, των πνευμόνων, του ουροποιητικού συστήματος κτλ.
Άλλες ιδιότητες
Η βιταμίνη Α συμβάλλει στην ανάπτυξη του εμβρύου και των οστών, την όρεξη, τη γεύση, την ακοή, την ανάπτυξη και την παραγωγή του σπέρματος.

ΕΛΛΕΙΨΗ
  Σοβαρή έλλειψη βιταμίνης Α προκαλεί ποικίλες μεταβολές στη φυσιολογία του ματιού και οδηγεί τελικά σε τύφλωση. Μια οριακή έλλειψη βιταμίνης Α θα αυξήσει την ευαισθησία σε λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος και σε δερματικές παθήσεις.

ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

Ανώτατο ασφαλές επίπεδο για ημερήσιο συμπλήρωμα = 2300μg (800μg κατά την εγκυμοσύνη).
Συνιστώμενη Ημερήσια Δόση (Recommended Daily Allowance, RDA) = 800μg.

ΩΦΕΛΕΙΑ ΛΗΨΗΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ Α 
 Η βιταμίνη Α μπορεί να χρησιμοποιηθεί από άτομα που πιστεύουν ότι διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να παρουσιάσουν οριακή έλλειψη. Σ’ αυτά συμπεριλαμβάνονται:
• Οι χορτοφάγοι
• Ατομα που ακολουθούν αυστηρή δίαιτα
• Άτομα με σύνδρομο κακής απορρόφησης των λιπών
Η βιταμίνη Α έχει επίσης χρησιμοποιηθεί επιτυχώς για τη θεραπεία ορισμένων δερματικών παθολογικών καταστάσεων, όπως της ακμής και της ψωρίασης (1,2).
Στον αναπτυσσόμενο κόσμο, όπου η έλλειψη βιταμίνης Α είναι συχνά ιδιαίτερα σοβαρή, μεγάλες δόσεις, περίπου 300.000i.u., χορηγούνται στα παιδιά σε ετήσια ή εξαμηνιαία βάση. Δυστυχώς, παρόλα αυτά, εμφανίζονται περίπου 6-7 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις τύφλωσης κάθε χρόνο ως αποτέλεσμα έλλειψης βιταμίνης Α (3).

ΑΣΦΑΛΕΙΑ 
 Η βιταμίνη Α είναι μία από τις βιταμίνες που αν ληφθεί σε υπερβολική ποσότητα μπορεί να προκαλέσει τοξικότητα, διότι συσσωρεύεται στο ήπαρ. Παρόλα αυτά, υπάρχει ακόμη ένα υψηλό όριο ασφαλείας, μιας και θα πρέπει οι καθημερινές δόσεις να υπερβαίνουν γενικά τα 7500μg (25000i.u.) στις γυναίκες και τα 9000μg (30000i.u.) στους άνδρες για να εμφανιστούν τοξικές παρενέργειες.
Επειδή έχει αναφερθεί ότι οι υψηλές δοσολογίες βιταμίνης Α μπορεί να προκαλέσουν γενετικές ανωμαλίες (4) (καμία τέτοια περίπτωση δεν έχει αναφερθεί στην Αγγλία), ο Υπεύθυνος Υγείας της Κυβέρνησης της Αγγλίας συνιστά στις έγκυες να μην τρώνε συκώτι. Επίσης, τα συμπληρώματα με περιεκτικότητα σε βιταμίνη Α μεγαλύτερη των 800μg πρέπει να φέρουν γραπτή προειδοποίηση και απαγόρευση χρήσης από τις εγκύους.
Οι επιδράσεις της υπερβολικής δοσολογίας σε βιταμίνη Α εμφανίζονται με τη μορφή αποφολίδωσης του δέρματος, πόνων στις αρθρώσεις, διεύρυνσης του ήπατος και ναυτίας (5). Η τοξικότητα της βιταμίνης Α είναι συνήθως πλήρως αναστρέψιμη.

ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ
  Η έλλειψη ψευδαργύρου μπορεί να επηρεάσει τη δράση της βιταμίνης Α και αντιστρόφως.
Κάποια φάρμακα μπορεί να αλληλεπιδράσουν με τη βιταμίνη Α και ως εκ τούτου, όποιος ακολουθεί συνταγογραφούμενη θεραπεία θα πρέπει να συμβουλευτεί ένα γιατρό πριν χρησιμοποιήσει συμπληρώματα της εν λόγω βιταμίνης. Δυσμενείς αλληλεπιδράσεις έχουν παρατηρηθεί μεταξύ της βιταμίνης Α και φαρμάκων που μειώνουν τα επίπεδα της χοληστερόλης.
Μερικοί ασθενείς έχουν παρουσιάσει κεφαλαλγίες και διπλωπία όταν συνδύασαν βιταμίνη Α με το αντιβιοτικό τετρακυκλίνη με την ονομασία Μinocycline.
Έχουν αναφερθεί παρενέργειες μετά τη χρήση βιταμίνης Α σε συνδυασμό με μερικά φάρμακα που χορηγούνται για την ακμή.

ΠΗΓΕΣ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ   

Τρόφιμα
(μg/100g)
(i.u./100g)
Έλαιο από το συκώτι του ψαριού ιππόγλωσσος
3.000.000
900.000
Συκώτι αρνιού
66.333
19900
Μουρουνέλαιο
60.000
18.000
Καρότα, παλαιάς εσοδείας
6.667
12.000
Βούτυρο
3283
985
Μαργαρίνη  
2667
800
Τυρί τσένταρ
1210
363
Αυγά
633
190
Συκώτι χοίρου
533
160
Γάλα
187
56
Σκουμπρί
150
45
Μοσχάρι
33
10
Σαρδέλες σε κονσέρβα
23
7


ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΕΡΕΥΝΕΣ
  Η βιταμίνη Α είναι απαραίτητο μικροθρεπτικό συστατικό, με σημαντικό ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα και τη διατήρηση της ομαλής διαφοροποίησης των επιθηλιακών κυττάρων.
Υπάρχουν λίγες πληροφορίες διαθέσιμες σχετικά με τη σχέση μεταξύ των συγκεντρώσεων της βιταμίνης Α και του άσθματος, παρόλο που είναι γνωστό ότι η βιταμίνη Α συμμετέχει στην αποκατάσταση του επιθηλίου και σ’ άλλες δομικές αλλαγές που είναι ζωτικής σημασίας για την ανακούφιση των συμπτωμάτων και τον έλεγχο της ασθένειας. Από αξιολόγηση των συγκεντρώσεων της βιταμίνης Α σε καλά σιτιζόμενα παιδιά με άσθμα, φάνηκε ότι η μέση συγκέντρωση βιταμίνης Α στον ορό του αίματος τους ήταν σημαντικά χαμηλότερη, συγκριτικά με παιδιά που δεν είχαν άσθμα. Αυτά τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι υπάρχει συσχετισμός ανάμεσα στην έλλειψη βιταμίνης Α και στο μηχανισμό της ασθματικής απόκρισης (Διεθνής Παιδιατρική Ιούνιος 2006, 48(3):261-4).
Διατροφή και Βρογχοπνευμονική Δυσπλασία Η διατροφή παίζει καίριο ρόλο στην πρόληψη και αντιμετώπιση της βρογχοπνευμονικής δυσπλασίας (ΒΠΔ). Η ελλιπής ανάπτυξη σε βρέφη με ΒΠΔ οφείλεται κυρίως στην κακή διατροφή. Η κακή διατροφή μπορεί να επιδεινώσει την ΒΠΔ διότι επηρεάζει την ανάπτυξη των πνευμόνων. Οι δυσκολίες σίτισης σ’ αυτά τα παιδιά μπορούν να επηρεάσουν περαιτέρω τη διατροφή τους. Θα πρέπει να ακολουθείται ειδικός χειρισμός της διατροφής σε βρέφη με πολύ χαμηλό βάρος κατά τη γέννηση από την πρώτη κιόλας ημέρα της ζωής τους, προκειμένου να βελτιωθεί η ανάπτυξή τους και να ελαχιστοποιηθεί η θνησιμότητα λόγω αναπνευστικών προβλημάτων. Η κατακράτηση υγρών, η παρεντερική χορήγηση πρωτεϊνών και λιπιδίων και η πρώιμη εντερική σίτιση μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των περιστατικών ΒΠΔ. Μια διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες μπορεί να εφαρμοστεί σε βρέφη προκειμένου να επιτευχθεί κατάλληλη ανάπτυξη, στην περίπτωση που η ημερήσια δοσολογία σε υγρά είναι περιορισμένη. Η χρήση συμπληρωμάτων βιταμίνης Α μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη περαιτέρω βλαβών στους πνεύμονες (Σεμινάριο Περιγεννητικής Αύγουστος 2006, 30(4):200-8).

www.douni.gr  

Βιταμίνες

Οι βιταμίνες είναι τάξη οργανικών χημικών ενώσεων, οι οποίες είναι απαραίτητες για την κανονική αύξηση και διατήρηση ενός ζωντανού οργανισμού, ο οποίος δεν είναι σε θέση να τις συνθέσει. Ανευρίσκονται στην τροφή των (ετερότροφων) οργανισμών, δρουν ακόμη και όταν ανευρίσκονται σε πολύ μικρές ποσότητες, ενώ δεν έχουν θερμιδική αξία. Η δράση τους έγκειται στην ρύθμιση της μεταβολικής διαδικασίας και των ενεργειακών μετατροπών που συμβαίνουν στον οργανισμό. Η έννοια της βιταμίνης διατυπώθηκε πρώτη φορά από τον Ολλανδό ιατρό Κρίστιαν Άικμαν, ο οποίος τιμήθηκε με Βραβείο Νόμπελ το 1896 που ανακάλυψε ότι η ασθένεια μπέρι-μπέρι οφειλόταν στη χρήση αποφλοιωμένου ρυζιού, ενώ με το πλήρες ρύζι δεν εμφανιζόταν. Παρουσίασε ένα πείραμα με εκχύλισμα πλήρους ρυζιού κατά της νόσου και η ιδιότητα αυτή αποδόθηκε σε μία αζωτούχο ένωση. Ο Φουνκ (Funk) πρότεινε τότε τον όρο βιταμίνη, ο οποίος υιοθετήθηκε, αλλά αποδείχθηκε ατυχής, καθώς πολλές ενώσεις της τάξης των βιταμινών δεν περιέχουν άζωτο. Οι βιταμίνες συμβολίστηκαν με γράμματα σύμφωνα με τη λειτουργία της κάθε μίας από αυτές. Στη πορεία του χρόνου τους δόθηκαν κατάλληλες ονομασίες που έχουν να κάνουν με τη χημική τους δομή. Σήμερα είναι γνωστές με ένα γράμμα του λατινικού αλφαβήτου ή με την εμπειρική τους ονομασία. Οι βιταμίνες έχουν διαφορές μεταξύ τους ως προς τη δομή και τη λειτουργία. Οι βιταμίνες διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες, στις υδατοδιαλυτές και στις λιποδιαλυτές

Πηγή : Βικιπαίδεια

Μεσογειακή διατροφή

Ως µεσογειακή διατροφή αναφέρεται ένα είδος διατροφής που χαρακτηρίζεται από χαμηλή κατανάλωση λίπους και ιδιαίτερα κορεσμένων λιπαρών οξέων, και αντίθετα από υψηλή κατανάλωση υδατανθράκων, που βρίσκονται κυρίως στα σιτηρά και τα προϊόντα τους (δημητριακά, ψωμί, ρύζι και μακαρόνια), στα φρούτα, στα λαχανικά, στο γάλα και τα γαλακτοκομικά. 
Η μεσογειακή διατροφή είναι επίσης πλούσια σε βιταμίνες, ενώ η κύρια μορφή λίπους που χρησιμοποιείται είναι το ελαιόλαδο.
Η διατροφή αυτή ονομάστηκε έτσι, γιατί χρησιμοποιείται από τους ευρωπαϊκούς λαούς της Μεσογείου, δηλαδή Ισπανία, Αλβανία, Ιταλία, πρώην Γιουγκοσλαβία, Ελλάδα και Κύπρο. 
Σύμφωνα με στατιστικές που έχουν γίνει σ' αυτές τις χώρες δείχνει ότι αυτό το είδος της διατροφής οδηγεί σε χαμηλά ποσοστά εκφυλιστικών ασθενειών.
Πολυετείς έρευνες έχουν αποδείξει ότι η μεσογειακή διατροφή θεωρείται ως ο πλέον υγιεινός τρόπος διατροφής, αφού προστατεύει από καρδιακές προσβολές, καρκίνο (π.χ. παχέος εντέρου), παχυσαρκία, κ.ά.
Τα τελευταία χρόνια είδαν το φως της δημοσιότητας πολυετείς έρευνες για τη μεσογειακή διατροφή.
Η διατροφή του σύγχρονου ανθρώπου, ειδικότερα αυτού που ζει στις μεγάλες πόλεις, ξεφεύγει σιγά-σιγά από το μεσογειακό μοντέλο και χαρακτηρίζεται από την κατανάλωση, συχνά υπερκατανάλωση, μεγάλων ποσοτήτων φαγητού που περιέχουν πολλά λίπη και ελάχιστες φυτικές ίνες.
Η σύγχρονη διαιτολογία θεωρεί σήμερα τη μεσογειακή δίαιτα ως τρόπο ζωής που χαρίζει μακροζωία και καλή υγεία. Έρευνες που έχουν γίνει διεθνώς φέρουν την Κρήτη ως ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μεσογειακής διατροφής. Η κρητική διατροφή συγκέντρωνε τη γνώση και την εμπειρία που μεταδιδόταν από γενιά σε γενιά από την αρχαιότητα. Στα βυζαντινά χρόνια, οι Κρητικοί διατηρούν τις συνήθειές τους και μέσα στους αιώνες φτάνουμε στη σημερινή εποχή.
Επίσης, ο Πλάτων στην «Πολιτεία» συνιστά στους νέους λιτή διατροφή από ψωμί, ελιές, τυρί, βολβούς και λάχανα.

Πηγή : Βικιπαίδεια